O České republice
Чех Улсын тухай
Чех Улсын тухай
Чех улс нь Төв Европт байрладаг бөгөөд Герман, Австри, Словак, Польш улсуудтай хил залгадаг.
Нийслэл ба томоохон хотууд: Нийслэл хот нь Прага бөгөөд түүхэн архитектур, соёлын баялаг байдлаараа алдартай. Бусад томоохон хотууд нь Брно, Острава, Пльзень зэрэг болно.
Газар нутаг: Чех улс нь нийт 78,866 км² газар нутгийг эзэлдэг. Улсын төв хэсэгт Бохемийн тэгш талууд, зүүн хэсэгт Моравийн өндөрлөгүүд байрладаг.
Уур амьсгал: Температурын тивийн уур амьсгалтай бөгөөд өвөл нь хүйтэн, зуны улирал нь дулаахан байдаг. Дундаж температур өвөл -5°C хүртэл буурч, зуны улиралд 20°C хүртэл өсдөг.
Эртний түүх: Чехийн нутаг дэвсгэр нь эртний үеэс хүн амьдарч байсан. Энэ нутагт кельтүүд, германчууд, славянчууд суурьшиж байжээ.
Бохемийн хаант улс: XIII-XV зууны үед Бохемийн хаант улс нь Европын хамгийн хүчирхэг улс орнуудын нэг байсан.
Габсбургийн засаглал: XVI зуунаас Дэлхийн I дайн хүртэл, Чех нь Австро-Унгарын эзэнт гүрний нэг хэсэг байсан.
Чехословак: Дэлхийн I дайны дараа 1918 онд Чехословак улс байгуулагдсан. Энэ нь 1993 онд энхийн замаар Чех болон Словакийн улс болон хуваагдсан.
Хүн амын тоо: Ойролцоогоор 10.5 сая хүн амтай.
Чехүүд: Хүн амын олонхийг Чех үндэстэн (94%-ээс дээш) бүрдүүлдэг.
Словакчууд: Чехословак улсын үеэс үлдсэн Словак үндэстэн (ойролцоогоор 2%).
Бусад цөөнх: Унгар, Польш, Герман, Ром үндэстэн болон Вьетнам, Украин зэрэг бусад цөөнх бүлгүүд багтана.
Засаглалын хэлбэр: Чех улс нь парламентын төлөөлөгчийн ардчилсан бүгд найрамдах улс юм.
Төрийн Тэргүүн: Ерөнхийлөгч нь улсын тэргүүн, Ерөнхий сайд нь засгийн газрын тэргүүн.
Европын Холбооны гишүүнчлэл: Чех улс 2004 онд Европын Холбоонд нэгдсэн бөгөөд НАТО-гийн гишүүн мөн.
Албан ёсны хэл: Чех хэл.
Бусад хэл: Англи хэл залуу үеийнхний дунд өргөн хэрэглэгддэг бөгөөд Словак хэл нь олон Чех хүмүүсийн хоёрдогч хэл болдог. Германы хэлээр ярих хүн ам ч байдаг.
Хөгжил: Чех улс нь өндөр хөгжилтэй, орлоготой эдийн засагтай бөгөөд хүчтэй үйлдвэрлэлийн суурьтай.
Гол Салбарууд: Автомашин үйлдвэрлэл (Шкода, Татра зэрэг брэндүүд), инженерчлэл, өндөр технологийн үйлдвэрлэл, аялал жуулчлал зэрэг салбарууд багтана.
Валют: Албан ёсны валют нь Чех кроун (CZK).
Боловсролын түвшин: Чех улсад боловсролын систем өндөр түвшинд хөгжсөн. Энд улсын сургуулиуд болон хувийн сургуулиуд байдаг.
Их дээд сургууль: Карловын их сургууль, Масарыкын их сургууль зэрэг дэлхийн нэр хүндтэй их сургуулиудтай.
Эрүүл мэндийн систем: Чех улсын эрүүл мэндийн үйлчилгээ өндөр түвшинд байдаг. Нийтийн эрүүл мэндийн даатгалын системтэй бөгөөд бүх иргэдэд эрүүл мэндийн үйлчилгээ үзүүлдэг.
Дундаж наслалт: Эрэгтэйчүүдийн дундаж наслалт 76, эмэгтэйчүүдийн дундаж наслалт 82 орчим жил байна.
Соёлын Өв: Улс нь олон тооны ЮНЕСКО-гийн дэлхийн өвийн дурсгалт газруудтай бөгөөд үүнд Прагийн түүхэн төв, Чески Крумлов, Кутна Хора зэрэг багтана.
Соёлын баялаг: Чех улс нь хөгжмийн, урлагийн, уран зохиолын баялаг уламжлалтай. Үүнд Чехийн алдартай зохиолч Франц Кафка, хөгжмийн зохиолч Антонин Дворжак зэрэг алдартай хүмүүс багтана.
Наадам, арга хэмжээ: Жил бүр олон улсын урлагийн наадам, хөгжмийн фестиваль, кино наадам зэрэг олон арга хэмжээг зохион байгуулдаг.
Аяллын Үзвэрүүд: Алдартай аялал жуулчлалын газруудад Прагийн хуучин хот болон Чарльзын гүүр, Карловын халуун рашаан хотууд, Богемийн Швейцарийн үндэсний парк зэрэг орно.
Байгалийн үзэсгэлэнт газар: Чех улс нь олон тооны үндэсний паркууд, байгалийн хамгаалалттай газруудтай. Эдгээр газрууд нь явган аялал, ууланд авирах, загасчлах зэрэг амралт чөлөөт цагийн үйл ажиллагаанд тохиромжтой.
Уламжлалт хоол: Чехийн уламжлалт хоол нь мах, төмс, байцаа зэрэг орцтой. Үндсэн хоолнууд нь гулеш (гоуляш), свичкова (махны шөл), кнедлики (буудайн банш) зэрэг юм.
Уух зүйлс: Чех улс нь дэлхийн хамгийн сайн шар айраг үйлдвэрлэдэг улс орны нэг бөгөөд нэг хүнд ногдох шар айрагны хэрэглээгээр тэргүүлдэг.
Амьдрах орчин: Чех улсад амьдрах орчин нь өндөр чанартай, аюулгүй, тав тухтай байдаг.
Ажил эрхлэлт: Ажилгүйдлийн түвшин бага бөгөөд ихэнх хүн ам ажил эрхэлдэг.
Нийгмийн баталгаа: Чех улсын нийгмийн баталгааны систем сайн хөгжсөн, тэтгэвэр, нийгмийн халамж, эрүүл мэндийн үйлчилгээ зэрэг орно.